Węże to bardzo charakterystyczna grupa gadów, u których całkowicie zaniknęły kończyny. Ogon i tułów są trudne do odgraniczenia. Redukcji uległy też niektóre części szkieletu - pas barkowy i miednicowy oraz mostek. Węże nie mają też lewego płuca. Żuchwa połączona jest z czaszką za pomocą ruchomej kości kwadratowej, co pozwala na bardzo szerokie otwieranie pyska i połykanie ofiar większych od siebie. Charakterystyczny dla węży jest też układ łusek - brzuszne są wydłużone poprzecznie, znacznie większe od grzbietowych. Ponadto - w odróżnieniu od jaszczurek - oczy węży są przykryte przezroczystymi, zrośniętymi powiekami, tworzącymi tzw. okulary. Błony bębenkowe nie są widoczne.

W Polsce występują przedstawiciele dwóch rodzin węży: węży właściwych oraz żmijowatych. Do tych drugich należy żmija zygzakowata (Vipera berus). Charakterystyczne dla tej rodziny jest pokrycie głowy drobnymi łuskami, pionowe źrenice oraz ruchome żeby jadowe. Żmija zygzakowata jest gatunkiem powszechnym w całej Polsce. Osiąga długość do 70 cm, ogon jest krótki Głowa jest płaska, sercowata, a odcinek szyjny dobrze widoczny. Występują trzy formy melanistyczne żmii - najczęściej spotykane są tzw. miedzianki, czyli osobniki ubarwione brązowo. Rzadziej występują żmije szare oraz całkowicie czarne. Na tle podstawowego ubarwienia ciała widoczny jest charakterystyczny zygzak na grzbiecie, któremu towarzyszy nieregularna plama w kształcie "X" na głowie węża. Brzuch żmii jest ciemny. Jest to gatunek ciepłolubny i chętnie wygrzewa się w nasłonecznionych miejscach, zarówno na terenach suchych, jak i nad wodą. O zmierzchu wychodzi na polowanie. Chwyta głównie drobne ssaki, posługując się węchem. Raz schwytanej ofierze wstrzykuje porcję jadu i czeka aż nastąpi paraliż, po czym ją pożera, zaczynając zawsze od głowy. Okres godowy żmii przypada na maj i czerwiec. Wtedy to samce staczają walki rytualne. Zapłodnienie następuje wewnętrznie, rozwój jaj również odbywa się w organizmie samicy.

Żmija jest jedynym jadowitym gatunkiem węża w Polsce. Jest dość szeroko rozpowszechniona, toteż należy pamiętać o możliwości napotkania jej podczas wędrówek po lesie czy łące. Żmija nigdy nie atakuje pierwsza! Jeśli już ma ukąsić, to w tylko odpowiedzi na nadepnięcie lub próbę schwytania. Jad żmii działa na układ krwionośny. Po krótkim czasie po ukąszeniu pojawia się bolesny obrzęk, a później zawroty głowy, wymioty, krwawienia z błon śluzowych. W takim przypadku należy niezwłocznie udać się do lekarza i poinformować, jaki gatunek węża nas ukąsił. Jest to ważne, by podać właściwą surowicę.

Zagrożeniem dla tego gatunku jest zanik jego naturalnych siedlisk oraz masowe zabijanie przez ludzi, którzy się jej boją.

Więcej przedstawicieli w naszym kraju ma rodzina węży właściwych. Mają one dużą, wydłużoną głowę, a na jej wierzchu znajduje się 9 dużych tarcz. Odcinek ogonowy jest długi, lecz słabo odgraniczony od tułowia. Węże właściwe żyjące w Polsce nie są jadowite, ale posiadają dużo zębów o funkcjach chwytnych. Trzy gatunki krajowych węży właściwych to zaskroniec, gniewosz plamisty i wąż Eskulapa.

Zaskroniec zwyczajny (Natrix natrix) to najbardziej pospolity wąż w całej Europie. Ciało od strony grzbietowej pokrywają łuski o symetrycznym, romboidalnym kształcie. Kolor ciała zaskrońca jest oliwkowozielony, na grzbiecie mogą występować różnego kształtu czarne plamki i wzorki. W przedniej części brzucha tarczki są kremowe, a dalej czarne z kremowymi plamami po bokach. Końcówka ogona na spodzie jest jednolicie czarna. Charakterystyczne dla zaskrońca są jasnożółte plamy występujące po obu bokach głowy. Jest to cecha, po której łatwo można odróżnić ten gatunek od żmii.

Zaskrońce zamieszkują środowiska wilgotne, w pobliżu stawów i rzek, gdzie w ciągu dnia polują głównie na płazy - zarówno na lądzie, jak i w wodzie. Ofiary połykają bez uprzedniego zabicia. Nie są to węże jadowite, toteż w sytuacji zagrożenia najczęściej uciekają lub wystrzykują z kloaki białawą substancję o nieprzyjemnym zapachu w celu odstraszenia przeciwnika. Od października do wiosny zaskrońce zimują gromadnie, w kwietniu budzą się i przystępują do rozrodu. Gody również odbywają się w grupach. Samce są znacznie mniejsze od samic i właściwie jest to jedyna cecha różniąca obie płcie. Długość ciała samców osiąga 60-70cm, podczas gdy samice mierzą 80-100 cm. Samice zaskrońców po kopulacji przetrzymują nasienie i do zapłodnienia dochodzi później. W czasie lata jaja składane są do wilgotnej ziemi, stert nawozu lub kompostu, butwiejących liści itp. Często kilka samic składa jaja w tym samym miejscu. Po kilku tygodniach wylęgają się młode węże o długości 15-20 cm.

Gniewosz plamisty (Coronella austriaca) to gatunek raczej rzadki w Polsce, lecz najciekawiej ubarwiony. Łuski są błyszczące, o kształcie sześciobocznym. Ciało jest brązowe z czerwonawym odcieniem u samców, a szarym u samic, przy czym środek grzbietu zazwyczaj jest jaśniejszy niż boki. Na tylnej części głowy występuje ciemna trójkątna plama, a za nią zaczynają się 2 lub 4 rzędy plam biegnące wzdłuż całego grzbietu. Często tworzą one układ bardzo podobny do zygzaka żmii. Ponadto na bokach głowy widoczne są ciemne i jasne paski, a na ciemnym brzuchu występują różowe lub żółte plamy. Długość ciała waha się od 45 do 80 cm. Charakterystyczne dla gniewosza jest złociste ubarwienie tęczówki oka i okrągła źrenica. Podobnie jak zaskrońce, gniewosze przystępują do godów wkrótce po przebudzeniu się ze snu zimowego w kwietniu. Samce są w tym okresie bardzo agresywne. W końcu sierpnia samice składają jaja i zaraz po tym wylęgają się młode. Gniewosz plamisty lubi miejsca nasłonecznione, porośnięte rzadkimi zaroślami. Unika wody, choć potrafi pływać. Jego ofiarą padają zazwyczaj jaszczurki i małe węże, rzadziej gryzonie, pisklęta ptaków czy płazy. Ofiary przez pożarciem są duszone. W razie zagrożenia nie ucieka, ufając swojemu maskującemu ubarwieniu. Schwytany kąsa i wyrzuca cuchnącą wydzielinę. Jest to gatunek u nas nieliczny i często bywa mylony ze żmiją.

Wąż Eskulapa (Elaphe longissima) to jeden z największych węży europejskich. Osiąga długość maksymalnie do 2 metrów, jednak przeważnie spotyka się osobniki nieco dłuższe niż metr. Samce są większe od samic. Głowa jest wąska i wydłużona, łuski na ciele kształtu sześciobocznego. Ubarwienie ciała jest brązowe, brzuch żółtawy. Przednia część ciała jest zazwyczaj jaśniejsza od tylnej, nie występują plamy. Szczególnie u młodych osobników widoczne jest żółtawe zabarwienie boków głowy, jednak nie są to tak wyraźne plamy jak u zaskrońca. Gatunek ten poluje w ciągu dnia, dusząc ofiary silnymi splotami ciała. Najczęściej chwyta jaszczurki, gryzonie, ptaki i pisklęta oraz inne, mniejsze węże. Lubi tereny silnie nasłonecznione, potrafi też sprawnie wspinać się na drzewa i mury oraz pływać. Pora godowa dla węży Eskulapa przypada na ciepłe miesiące maja lub czerwca, jaja składane są w czerwcu lub w lipcu po kilka sztuk do pulchnej ziemi, butwiejących liści lub różnego rodzaju szczelin. W Polsce gatunek ten występuje bardzo rzadko - jedynie Bieszczadach, Beskidzie Sądeckim i na Zamojszczyźnie.